Bilməli olduğunuz marketinq terminləri!
Çoxlarımız marketinqi sevirik, çünki gündəlik həyatımızın bir hissəsidir. Bəlkə də fərqinə varmadığımız bəzi hadisələr də, seçimlər də marketinqin nəticəsidir. Əgər siz özünüzü marketinq sahəsində görmək və inkişaf etmək istəyirsizsə, o zaman bu məqaləm sırf sizin üçündür. "Marketinq nədən başlayır" sualını versəniz, mən deyərəm ki, marketinq öyrənməkdən, araşdırmaqdan başlayır. Və bunun üçün də siz marketinqin əsaslarını və dünyada istifadə olunan qaydaları, terminləri bilməlisiniz.
Sizi inandırım ki, bir çox marketinq rəhbərlərinin marketinqin M-indən xəbəri yoxdur. Əgər siz onlardan fərqli olmaq istəyirsizsə, o zaman bu terminləri bilməlisiniz. Terminlər həm ümumi marketinq, həm də internet marketinqə aid olacaq. Başlayaq.
ATL (above the line) - marketinqdə birbaşa reklamı ifadə edir.
BTL (Below the line) - birbaşa olmayan reklamı ifadə edir (atl+btl)
CRM (Customer Relationships Marketing) - Müştəri xidmətləri sisteminin təşkili
Average price - məhsulun orta qiyməti
Brand awareness - brendin məşhurluğu, tanınma səviyyəsi
Brand penetration - brendin bazarda və ya seqmentdə varlıq səviyyəsi
Brand perception - brendin istehlakçılar tərəfindən qəbul edilmə səviyyəsi
Brand research - məhsul araşdırması
Consumers loyalty - müştəri loyallığı, daimi müştəri
Consumer research - istehlakçı araşdırması
Customer satisfaction research - müştəri ehtiyacları və müştərinin məhsuldan razılıq səviyyəsinin ölçülməsi analizi
Initial brand awareness - məhsul haqda ilkin tanınma biliyi
GWP (gift with purchase) - alınan məhsula görə verilən hədiyyə
HoReCa – hotels, restaurants, cafe - reklam aksiyalarında insanların istirahət yerlərinə görə fərqləndirmə
Market modeling and segmentation - bazarın ölçüsü və müştəri seqmentlərinə görə bölgüsü
Market share (volume, value) - bazar payı, həcmi
Minimum, maximum price - minimum, maksimum qiymət
Product test - məhsulun testi, yoxlanması
Packaging test - qablaşmanın yoxlanması
Pricing research - məhsulun qiymətinin araşdırması
Product life cycle - məhsulun yaşam dövrü
POP (point of purchase) - müştərinin məhsulu aldığı yer
POS (point of sales) - satış nöqtəsi, yeri.
Research in new product development - yeni məhsulların yaradılması, araşdırması
Sales volume - satış həcmi, göstəriciləri
Selling area - satış sahəsi
Stock levels (store size) - anbar səviyyəsi, həcmi
Stock in selling area - satış sahəsində mal qalığı
Brif - reklam biznesində reklamın hazırlanması və təqdim olunması üçün hazırlanan texniki tapşırıq.
Demarketinq - qiyməti qaldırmaq və xərcləri azaltmaqla məhsula olan tələbatı azaltmaq tədbirləri. Əsasən lüks mallarda istifadə olunur.
Direct mail - müştərinin emailina birbaşa məhsul haqqında reklam materialının göndərilməsi
Hannibalizm - bir istehsalçının iki məhsulu arasındakı rəqabət. Burada eyni istehsalçının bir məhsulu digər məhsulu "yeyir". Müştəri şirkətin yeni çıxan məhsuluna köhnədən daha çox diqqət edir və köhnə məhsul payını itirir.
Rəqabət üstünlüyü (competitive advantage) - məhsulu və ya markanı digər rəqiblərindən fərqləndirən və ona üstünlük verən xüsusiyyət.
Merçandayzinq (merchandising) - malın, xidmətin, markanın və ya qablaşdırmanın tanıtımı və satışı üçün təşkil olunan kompleks tədbirlər.
Remarketinq - məhsula və ya xidmətə tələbatın azalması nəticəsində onun reklam və digər yollarla "canlandırılması" yolları
Respondent - sorğularda iştirak edən şəxslər
Bazar seqmenti - eyni xüsusiyyətlərə, parametrlərə malik qrupları cəmləyən bazarın hissəsi, seqmenti
Sampling - məhsulun özünün və ya test variantının təqdim edilərək reklam olunması
Əvəzedici məhsul - eyni funksiyanı icra edən, lakin fərqli xüsusiyyət və parametrə malik məhsul
USP (Unique selling proposition) - unikal məhsul satışı təklifi
Trade marketing - distribusiya zəncirində iştirak edənlərin effektivliyini artırmaq üçün görülən tədbirlər planı
Benchmarking - Öz xidmətlərinin effektivliyini artırmaq üçün sahədə olan rəqiblərin texnoloji və digər üstünlüklərini araşdıraraq özündə tətbiq etmək mexanizmi.
Competitor analysis - rəqiblərin araşdırılması
Copywriting - Kopiraytinq. Reklam materiallarının mətninin yazılması
Ambient media - qeyri-standard reklam daşıyıcıları. Misal üçün, dayanacaqda olan skamyalar və s.
CPC - cost per click - reklamın effektivliyini ölçən göstərici: "bir klikin qiyməti"
KPI - key performance indicators - fəaliyyətin effektivliyini ölçmək üçün vasitə
Product placement - brendin, məhsulun loqosunu, adını və digər atributunu kino, serial, veriliş, oyun və s-lərdə yerləşdirilməsi
Product sitting - İstehsalçı məhsulu kütləvi təqdimetmədən öncə böyük fikir sahibi olan şəxsə yoxlama məqsədilə təqdim edir və daha sonra kütləvi paylaşım edir.
Swot analiz - şirkətin güclü və zəif tərəflərinin, imkanlarının və təhlükələrin araşdırılması
Vendor - özü istehsal edən və çatdırma xidməti göstərən şirkət
Cross selling məhsuldan əlavə olaraq digər məhsulun çarpaz satışının təşkili
Feedback - məhsul və ya xidmət haqqında rəylərin verilməsi, geridönüş fikirləri
Telemarketinq - telefon vasitəsilə məhsul satışının təşkili
Storytelling - məhsul haqqında hekayələr yaratmaqla brendin təqdimatı
Restyling - məhsulun görünüşünün dəyişdirilməsi
ROİ - return on investment - investisiyaların geridönüş göstəricisi
B2B - korporativ satışlar, şirkətin şirkətə satış etməsi
B2c - şirkətin müştəriyə, şəxslərə satış etməsi
CTA (call to action) - hərəkətə çağırış. Reklamda müştərini hərəkətə keçməyə, məhsulu almağa sövq edən çağırışın olması
Fərid İslamov
