Sahibkar necə inkişaf etməlidir?
Sıfırdan başlayıb neçə il ərzində uğurlu sahibkar olmaq mümkündür? Düşünürəm ki, biznes həm çox çətin, həm də çox sadə fəaliyyətlərin toplusudur. Hər bir biznesin isə özünəməxsus atılması gərəkən addımları və qaydaları var. Elə buna görə də "biznesdə neçə il ərzində uğurlu olmaq olar" sualını cavablandırmaq çox çətindir və bu sualın çox vacib faktorlardan asılı olan cavabı var. Bu faktorlar aşağıdakı kimidir.
İdeya nədən ibarətdir?
Biznes qurmaq istəyən şəxsin vizyonu nədir?
Daxil olduğu sektor nə qədər uyğun və münbitdir, bazar həcmi nədir?
Nə qədər əlaqələri var?
Rəqiblər çoxdurmu və müştəri potensialı nədir?
Şəxsin özünün şəxsi üstünlükləri və bacarıqları nə qədərdir və s.
Bu faktorların bir-biri ilə inteqrasiyası nəticəsində əslində "bir şəxs nə qədər müddətdə biznesdə uğurlu ola bilər" sualının cavabını tapa bilərik. Bir də ən önəmli faktorlardan biri də odur ki, təşəbbüskar həqiqətən də özü üçün doğru biznesdədirmi? Bəzən illərlə çaba göstərdiyi biznesdə uğurlu nəticələr əldə edə bilməyən şəxslər sektoru dəyişdikdə çox yaxşı nəticələr əldə edə bilirlər. Bu onun göstəricisidir ki, hər bir sahəyə kor-koranə girmək düzgün strateji addım deyil. Atılan addımların, görülən fəaliyyətlərin qarşılığında sizi qane edən bir büdcə əldə edə bilirsinizsə, deməli, siz bizneslə məşğulsunuz. Əks halda bu biznes deyil.
Biznes qurmaq üçün atılan addımlarda edilən səhvlər hansılardı? Nəyi etmək məsləhət deyil və ya əksinə, hansı xüsusiyyətlər vacibdir?
Bir müddət sonra anladığım ən önəmli fikirlərdən biri o oldu ki, ümumiyyətlə hər bir mövzuya görə bir çox insanlarla müzakirə aparmaq bizi uğura deyil, uğursuzluğa aparır. Bəlkə də bu fikirlə çoxu razı olmayacaq. Amma mən düşünürəm ki, bizim biznes tərəfimiz bizə hansı addımları atmağımızı söyləyirsə, analiz etməli və addım atmalıyıq. Biz nə edirik? Bir işdə qığılcım gördükdə bunu onlarla insanlarla bölüşürük. Bu isə özü özlüyündə bizim fikirlərimizi dağıdır və nəticədə bu işin arxası ilə getmirik.
Lakin mən məsləhət görərdim ki, istər xanım, istərsə də bəylər yeni biznes qurmaq üçün addımlar atmaq istəyirlərsə, mütləq formada bizneslə bağlı çoxlu kitab oxumalı və ümumilikdə biznesin əslində açarlı qapılarını açmalıdırlar. Açarlı qapıların açılması o deməkdir ki, biz bəzən illərlə çalışırıq və çox kiçik büdcələr əldə edirik. Lakin eyni sektorda başqa bir məhsulun üzərində çalışmağa başlayırıq və görürük ki, bu məhsula itirdiyimiz əziyyətlər əvvəlkindən 2-3 dəfə az, qazancı isə 2-3 dəfə çoxdur. Biznesdə hər zaman daha yaxşının arxası ilə getmək lazımdır.
Biznesdə əsas xüsusiyyətlər aşağıdakılardır:
1. Əzmli və səbirli olmaq,
2. Liderlik xarakterinə malik olmaq,
3. Natiqlik, inandırmaq və satış qabiliyyətinin yüksək olması,
4. Analiz etmə qabiliyyətinin yüksək olması,
5. Risk etmə bacarığının olması,
6. Davamlı olaraq əlaqələrini gücləndirməkdə maraqlı olan və təşəbbüskar xarakter.
7. Problemi qısa zamanda həll etmə bacarığı,
Bu xüsusiyyətləri özündə formalaşdıran şəxslər rahatlıqla biznesə başlaya bilərlər, çünki itirmək şansları çox az olacaqdır.
Hobbini pula çevirmək daha çox hansı amillərdən asılıdır?
Həqiqətən də keçmişə nəzərən indi elə bir zamandır ki, satışı və marketinqi yaxşı bilən mütləq öz məhsulunu və xidmətini satmağı bacaracaq. Ümumilikdə mən hər zaman düşünürəm ki, uğurlu bizneslər o bizneslərdir ki, bütün satış kanallarını aşkarlayıb, analiz edib və o, satış kanallarını yaxşı tanıyır. Yəni müştərisini və müştəriyə çıxacaq yolları bilməlidir. Hobbidən də pul qazanmağın yolları budur. Kimə faydalıdır bizim gördüyümüz iş və bu şəxslərə necə satış edə bilərik? Bunu öyrənməliyik. Rəqəmsal marketinqi yaxşı öyrənməliyik. Bizim satışımızı sürətləndirəcək qurumları və təşkilatları tapmalı. onlardan dəstəklər almalıyıq. Sonra isə məhsulumuzun satış sayını artıra biləcəyimiz barədə düşünməli və komandamızı, biznesimizi qurmalıyıq.
Cavid Abasov